دستگاه چاپ

چاپ سيلك

چاپ سيلك به روشي گفته مي شود كه در آن تور ابريشم بر روي قالب يا چهار چوب از جنس چوب يا فلز قرار مي گيرد و با داروي ژلاتين حساس به نور، آغشته شده و بعد از نوردهي شسته مي شود. بدين ترتيب عمل چاپ صورت مي گيرد. چاپ سيلك از نظر اقتصادي مقرون به صرفه است و به همين دليل كار در اين زمينه، به سرمايه اندكي نياز است كه با وجود آن مي توان كارگاه چاپ سيلك براي صنايع دستي راه اندازي نمود.

سيلك به منظور چاپ تصوير مي باشد و از پارچه با توري با سوراخ‌هاي بسيار ريز استفاده مي‌شود كه نهايتا تصوير مورد نظر روي اين توري منعكس مي گردد و بخش‌هايي از تصوير كه بايد بي رنگ باشند، با ماده‌اي مسدود كننده مانند موم پوشيده مي‌شود. اپراتور مركب چاپ يا رنگ را با فشار كاردك يا غلتك به سطح چاپ شونده منتقل مي‌نمايد. رنگ يا مركب تنها به بخش‌هاي مسدود نشده منتقل و تصوير روي آن ظاهر مي شود.

چاپ سيلك ۱

چاپ سيلك قابليت هاي متعددي دارد از جمله: امكان چاپ بر روي نايلكس و نايلون، CD- DVB، دفتر تلفن، سر رسيد، تقويم ديواري، چرم، مقوا، ورقي، آينه، شيشه، كفش، كيف، جعبه شيريني، جعبه كفش، جعبه هاي مختلف از جنس كارتن، تابلوهاي هنري، تابلوهاي صنعتي، تابلوهاي اطلاع رساني، اشياء تبليغاتي مثل ساعت و خودكار، گوني، پارچه و البسه.

در عين حال نمي توان از معايب اين روش چاپ غافل شد از جمله سرعت پايين و چاپ تك رنگ كه موجب شده تا از امتيازات آن كاسته شود.

در زمان شستن دارو بعد از نور دادن، گاهي دارو بيش از حد پاك مي‎شود كه ممكن است به دليل نوردهي كم، فاصله زياد لامپ و طرح و يا عدم تركيب صحيح دارو اين اتفاق رخ دهد. همچنين در برخي مواقع پس از نور دهي دارو كه بايد پاك شود پوب پاك نمي شود. علت اين امر نوردهي زياد، فاصله كم ميان لامپ با طرح و تركيب زياد داروها مي باشد. گاهي در چاپ سيلك رنگ بخوبي پخش نمي شود. در اين صورت اول بايد لبه كاردك كنترل شود تا كاملا صاف باشد و سپس فشار يكنواخت تنظيم گردد.

چاپ سيلك روي لباس
چاپ سيلك روي پارچه

چاپ اسكرين يكي از روش‎هاي متداول براي حك كردن تصاوير و نقوش بر روي لباس و پارچه است كه در آن نيز از توري با سوراخ‎هاي بسيار كوچك استفاده مي‏شود. قاب توري، شابلون يا كليشه نام دارد كه درون يك قاب ثابت و تصوير مورد نظر روي اين توري چاپ مي‏شود. بخش‏هايي از تصوير كه بايد بي رنگ باقي بماند، بوسيله ماده‏ مسدود كننده همچون موم پوشيده مي‏شود. مركب چاپ يا رنگ را با فشار كاردك يا غلطك به سطح چاپ شونده منتقل كرده كه اين رنگ يا مركب تنها از بخش‏هايي كه مسدود نشده، عبور مي‏كند و تصوير آن بر روي پارچه چاپ مي‏شود. با اين روش مي‏توان بر روي مواد مختلف چاپ‎هاي تك ‏رنگ يا چند رنگ انجام داد. بواسطه روش چاپ سيلك مي‏توان روي انواع پارچه و لباس تصوير چاپ كرد.

براي چاپ سيلك بر روي پارچه سه روش وجود دارد:

در روش اول مي‏توان توري يا شابلون را تهيه و طرح مورد نظر خود را روي كاغذ طراحي نمود. سپس با گذاشتن اين طرح بر روي پارچه، شابلون را روي آن قرار ‏دهيد و به طور دلخواه تصوير را بر روي لباس طراحي ‏كنيد.

در روش دوم مي‏توانيد لاك‎هاي مخصوص چاپ روي پارچه خريداري نماييد و بوسيله آن سوراخ‎هاي شابلون را به گونه اي پر كنيد تا طرح مورد نظر ايجاد شود. اين روش راحتر از شيوه قبلي مي‏باشد. در پايان كار مي‏توانيد لاك موجود در قابل را به وسيله تينر از بين ببريد.

روش سوم چاپ سيلك بر روي پارچه، نسبت به دو روش قبلي هزينه بيشتري دارد. در اين روش بايد تمامي قاب را با لاك پر كنيد و سپس لاك حساس به نور را در مكان تاريك به قاب زده و طرح مورد نظر را روي كاغذ كالك ايجاد نماييد. قاب يا شابلون را بر روي يك ميز نور قرار دهيد بطور كه نور آن در زير قاب تنظيم شود و با لاك برخورد كند. پس از چند دقيقه طرح مورد نظر بر روي پارچه حك و كار چاپ انجام مي‏شود.

چاپ سيلك دستي
چاپ سيلك دستي

چاپ سيلك به دو شكل دستي و ماشيني انجام مي شود. در چاپ دستي مي توان از شابلون يا كليشه چاپ استفاده كرده كه در آن سه روش ميز نور، قيد نور و شابلون ساز انجام مي شود. در روش چاپ سيلك ابتدا با يك لايه نازك شابلون يا قاب را تهيه مي كنند و سپس لايه نازكي از لاك حساس ديازو را روي آن كشيده و با پرينت طرح درون دستگاه چاپ دستي قرار مي دهند. دستگاه چاب سيلك طرح مورد نظر را روي توري حك مي كند. با آماده شدن شابلون طرح، به دستگاه سيلك دستي نيازي نيست و ساير مراحل كاردك رنگ كشي، گذاشتن شابلون و جمع كردن سطح صاف به شكل دستي انجام مي شود.

انواع چاپ سيلك دستي

چاپ سيلك دستي به دو روش كاربردي و هنري تقسيم بندي مي شود. در روش كاربردي كاربر نقش اصلي را ايفا مي كند و تمامي مراحل اعم از ساخت، آماده سازي لوحه چاپي، انتقال طرح و مراحل تكثير را بر عهده مي گيرد. در روش هنري چاپ سيلك دستي، مشتري هيچ نقشي در طرح ندارد و هنرمند از قبل كار خود را حاضر كرده است.

فرايند چاپ سيلك دستي

چاپ سيلك دستي به سه شكل انجام مي شود كه عبارت است از:

چاپ سيلك مسطح مانند سيلك اسكرين
چاپ سيلك گود از قبيل حكاكي بر روي فلز
چاپ سيلك برجسته از قبيل حكاكي روي چوپ و لينولئوم

روش چاپ سيلك اولين بار در ژاپن انجام شد. در آن زمان پارچه هاي ابريشمي براي چاپ كاربرد داشت و به همين دليل اين روش به سيلك (به معني ابريشم) معروف شد. اين روش هنوز هم در برخي نقاط جهان استفاده مي شود زيرا هيچ روش چاپي نمي تواند به اندازه چاپ سيلك، مركب را بر روي سطح منتقل كند و گاهي نياز است تا چاپ با مقادير زيادي از مركب انجام شود. بنابراين چاپ سيلك جزء بهترينها انتخاب مي باشد.

در سطوحي كه زمينه كار آغشته به رنگ است و بايد رنگ پوششي قوي روي كار اجرا شود از قبيل ليبل هايي كه روي موتور سيكلت و امثال آن چسبانده مي شود، مي توان از روش چاپ سيلك دستي استفاده كرد. اين روش در صنايع براي چسب اندود كردن مقاطعي از سطوح كاربرد دارد و گاهي نيز براي چسباندن مواد لاستيكي بر روي سطوح استفاده مي شود.
سيلك اسكرين

چاپ سيلك اسكرين با نام ديگر «سري گرافي» شناخته شده است. اين روش براساس تكثير با استِنسيل صورت مي گيرد كه در آن از پارچه توري ظريف استفاده مي شود چرا كه در آن، سطح تكيه‌گاهي براي ورقه استنسيل قابل استفاده است. در اين روش ورقه استنسيل را روي پارچه مي چسبانند كه بر روي كلافي محكم شده است. براي چاپ سيلك بايد از مركب هاي با ويسكوزيته بالا (غليظ) استفاده شود كه آن را با ابزاري با نام اسكويي‌جي (تيغه مانند) بر سطح استنسيل پخش مي كنند. مركب از بخش‌هاي نفوذپذير توري به سطح ديگري در زير كلاف مي‌رسد. با اين كار مي توان نقش مورد نظر را با رنگ‌هاي مختلف بر روي سطوح مستوي يا غير مستوي چاپ نمود. تصوير چاپ شده با اين اسلوب اغلب داراي لبه‌هاي تيز مي باشد. هنرمندان براي ايجاد كارهاي هنري و بديع از اين روش استفاده مي كنند.

روش چاپ سيلك اسكرين در سال ۱۹۰۷ توسط سميولئل سيمون، به منظور انجام كارهاي تبليغاتي مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر اين روش به شكل صنعتي انجام مي شود. اين تكنيك اغلب براي چاپ روي پارچه و البسه، كاغذ و مقوا، سراميك، شيشه، چوب، فلز، اجسام و بسته‌هاي پلاستيكي (پلي پروپيلن و پلي اتيلين)، CD و DVD و … مورد استفاده قرار مي گيرد. روشي كه در چاپ سيلك اسكرين استفاده مي شود، به شكل تصويري و بصري است و به همين دليل كارهاي هنري و تبليغاتي زيادي با استفاده از اين روش صورت مي گيرد. خمير مايه و منبع الهام روش چاپ سيلك اسكرين، تكنيك‌هاي Graphic Design و تكنيك عكاسي است. در اين روش عكاسي و گرافيك با يكديگر امتزاج مي يابد.