دستگاه چاپ

تاريخچه چاپ
چاپ در دوره باستان
قبل از پيدايش هر نوع چاپ و شايد زبان، انسان ها از طريق ايجاد اشكال متفاوت بر روي ديوار غارها با يكديگر ارتباط برقرار مي كردند كه با شكل گيري زبان، حكاكي ها تنها براي سرگرمي صورت مي گرفت.

تاريخچه چاپ و پيدايش آن را مي توان به هزاران سال قبل از ميلاد نسبت داد كه بر روي خشت هاي گل رس مهر مي زدند.
در سال هاي ۱۰۵۱ ميلادي در چين، استفاده از حروف قابل انتقال نيز رواج يافت. پي شينگ كسي بود كه با استفاده از گل رس چاپ را به صورت ابتدايي انجام مي داد.
پس از آن بود كه گوتنبرگ در سال ۱۴۴۰ ميلادي به فكر يك شيوه جديد براي چاپ افتاد كه حروف قابل انتقال را اختراع كرد و براي هر يك از حروف الفبا يك حرف جداگانه به كار مي برد.

اگر چه قبل از گوتنبرگ حروف متحرك را چيني ها اختراع كردند اما او توانست با استفاده از آلياژ مناسب براي ريخته گري حروف را از سرب و آنتي موآن به دست آورد و سپس نسبت هر يك از اين دو فلز را طوري انتخاب كرد كه حروف بيش از حد سخت و نرم نباشند.

تاريخچه چاپ

در نهايت گوتنبرگ يك جوهر چاپ را كشف و عمل چاپ را ميسر و اجرايي نمود.
اما چيزي كه استفاده از دستگاه چاپ گوتنبرگ را دشوار مي ساخت، هزينه هاي بالاي آن بود كه موجب شد تا دستگاه ديگري جايگزين آن شود. به طوري كه ۳۰۰ سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، آلوئيس زنه فلدر، چاپ سنگي يا ليتو گرافي را در سال ۱۷۹۶ ميلادي اختراع كرد.

اين دستگاه قابليت چاپ متن و تصوير را داشت و براي چاپ حدود ۷۵۰ نسخه مناسب بود.

تاريخچه چاپ در ايران
شايد بتوان تاريخچه چاپ در ايران را به پنج قرن قبل از ميلاد نسبت داد. در اين دوران كه مصادف با حكومت هخامنشيان بود، از چاپ براي مهرهاي سلطنتي به منظور تأييد احكام و فرمان هاي حكومتي، استفاده مي شد.

واژه چاپ به صورت تخصصي در اواخر قرن هفتم هجري وارد زبان فارسي شد. در آن زمان كه مصادف با حكومت مغولان در ايران بود، پول هاي كاغذي كه به آن چاو گفته مي شد با يك دستگاه چاپ مي شد. اين دستگاه چاپ بر اساس پِرِس و حكاكي روي چرم استوار بود.
اولين چاپخانه اي كه در ايران تأسيس گرديد، مربوط به دوران صفويان در شهر جلفاي اصفهان مي باشد. اين چاپخانه دعاهاي مسيحيان را چاپ مي كرد.

براساس گزارشات از چند جهان گرد خارجي، در دوره نادرشاه افشار، جزوه هاي به لاتين و عربي چاپ مي شد.
پيدايش صنعت چاپ در ايران به دوره ولايتعهدي عباس ميرزا بر مي گردد كه اولين چاپخانه صنعتي در ايران را تأسيس نمود.

هدف وي از راه اندازي چنين صنعتي، تعليم سپاه براي مقابله با نيروهاي روس بود. عباس ميرزا نبود اطلاعات و به ويژه كتاب را عامل اصلي عقب ماندگي ايران به شمار آورد و صنعت چاپ را راهي براي هموارسازي پيشرفت و آباداني كشور مي دانست.
چاپخانه هايي كه در اين دوران تأسيس شدند به نشر روزنامه و كتاب هاي آگاهي دهنده اختصاص يافت كه به روش سربي صورت مي گرفت.
در روش چاپ سربي كاغذ روي صفحه اي متشكل از حروف برجسته سربي قرار مي گرفت كه به مركب فشرده آغشته و بر اثر فشار، حروف بر روي صفحه كاغذ حك مي شد.
در حال حاضر صنعت چاپ ايران متناسب و هماهنگ با استانداردهاي جهاني پيش مي رود و برخورداري از دستگاه هاي پيشرفته چاپ از جمله ويژگي هاي آن مي باشد.

تاريخچه چاپ
تاريخچه چاپ سنگي و چاپ تصويري
چاپ سنگي
چاپ سنگي در سال ۱۹۷۶ ميلادي توسط آلويس زنفلدر آلماني اختراع گرديد. كه از طريق كاربرد تيزاب بر روي سنگ هاي نرم و مسطح و سبك وزن صورت مي گرفت.

در قرن نوزدهم چاپ سنگي در اروپا تنها روش براي چاپ تصاير رنگي در تيراژ بالا بود. اين روش چاپ امروزه تنها در زمينه هنرهاي تجسمي به كار مي رود.
ورود چاپ سنگي در ايران اولين بار چاپ سنگي توسط ميرزا صالح در سال ۱۲۵۰ قمري در تبريز صورت گرفت و سپس به ساير شهرها منتقل شد.

چاپ تصويري

پيدايش چاپ تصويري در ايران به زمان محمد شاه بر مي گردد. نخستين كتاب كه به صورت تصويري چاپ شد، ليلي و مجنون بود كه در سال ۱۲۵۹ قمري به چاپ رسيد و پس از آن ديوان فضولي بغدادي با بيست تصوير چاپ شد.